Cách Nấu Rượu Gạo Truyền Thống Tại Nhà: Ngon, Thơm

Cách nấu rượu gạo tuy dễ nhưng lại chiếm dụng khá nhiều thời gian. Biết cách nấu và sử dụng thì rượu gạo rất tốt với sức khỏe. Vấn nạn rượu giả, pha cồn ngày càng tràn lan khiến sức khỏe người dùng xuống cấp nghiêm trọng. 

1. Rượu gạo – Thức uống truyền thống siêu nổi tiếng

Không có tài liệu nào chính xác nói về rượu gạo chuẩn truyền thống VN. Tuy nhiên, từ trước đến giờ thức uống này vẫn thường xuyên được đề cập đến.

1.1 Nguồn gốc

Nhiều năm Bắc thuộc + thêm sự giao lưu văn hóa từ nhiều phương (tại cửa ngõ biển), đã giúp nền ẩm thực Việt trở nên phong phú. Trong đó, rượu gạo được cho rằng có 2 nguồn chính yếu:

• Học hỏi từ phong cách Trung Hoa cũ (không chính thống)
• Do người Việt sáng tạo (dựa trên loại rượu sẵn có) – Có nguồn tin cho rằng đồ uống này đã xuất hiện từ trước thời vua Hùng. Mùa lúa nếp, tẻ bội thu đã kích thích sự sáng tạo. Loại rượu lên men từ trời đất này đã ăn sâu vào văn hóa cũng như đời sống người Việt từ xa xưa. 

1.2 Ý nghĩa, văn hóa

Cách nấu loại rượu này được lưu truyền đến tận ngày nay, dù có nhiều dị bản. Tuy nhiên, điều đó đã thể hiện bề dày truyền thống của nước ta. Theo nguyên gốc thì rượu được chưng cất, ủ chum, đắp đất,… và còn nhiều cách làm khác. Mỗi thứ lại cho ra kiểu rượu đậm đà khác nhau. Điều này thể hiện sự cần – kiệm, tận dụng mọi thức quà đến từ thiên nhiên. Người Việt không lãng phí cơm hay gạo mà đã sáng tạo ra nhiều đồ ăn mang đậm nét văn hóa. 

1.3 Ứng dụng thực tiễn

Trong các lễ hội bắt nguồn từ xa xưa, rượu gạo luôn “có mặt” trong mọi TH. Kể cả gia yến, tiệc đãi sứ thần hay các dịp long trọng mang tính cộng đồng. Bên cạnh đó, ma chay, cưới hỏi hay giỗ, lễ,… đều phải có chén rượu gạo thơm nồng. Tập tục thờ cúng của nước ta cũng cần chút rượu để dâng lên ban thờ. Chưa kể đến những bữa tiệc, hội họp bạn bè, làng xóm,… còn dùng rượu mọi nơi, mọi lúc.

✖✖✖ TÌM HIỂU: Cách ngâm rượu ngô

2. Cách nấu rượu gạo thơm ngon, chất lượng, an toàn tại nhà

Thị trường rượu tại VN biến đổi không ngừng với hàng ngàn loại khác nhau. Vậy mà rượu gạo vẫn luôn chiếm 1 chỗ đứng nhất định, không gì thay thế được. Hướng dẫn sau đây biết đâu sẽ mang đến cho bạn 1 ngón nghề mới ấy chứ. 

2.1 Chuẩn bị nguyên liệu

• Làm men: Gạo, vỏ lúa sạch (trấu), nia (đan dày), men gốc (mua tại đúng làng nghề), vải sạch (có độ dày ~ chăn mỏng), thuốc bắc,…
• Gạo nếp/tẻ (tùy nhu cầu và sở thích). Hoặc mix theo tỷ lệ 3 nếp : 1 tẻ cũng được nhé!

2.2 Các bước thực hiện

B1: Tạo men rượu

• Trên thực tế thì bước này có thể được tối giản bằng cách mua sẵn. Tuy nhiên, tự làm cái men sẽ là quy trình rất thú vị đấy. 
• Đêm ngâm gạo (~8-10h) để hạt nở và mềm rã, sau đó xay nhuyễn thành bột. 
• Dùng tấm khăn voan (khăn xô) để vắt sạch nước, giữ lại phần cốt bột. Tiến hành trộn với thuốc bắc và men vi sinh. Sau đó chia thành các viên có khối lượng tương tự với nhau. 
• Đặt các viên men lên nia đã được rải sẵn trấu (nhớ trải dày và đều các mặt). Phủ khăn lên trên cùng, đặt vào nơi kín gió, ủ khoảng 24h- 48h 
• Khi thấy xuất hiện mùi hơi chua thì đem cả sàng đi hong khô. Sau 3 ngày là có những viên men đẹp mắt, chuẩn vị mà còn an toàn chất lượng.

B2: Nấu cơm

• Nấu gạo với nước theo tỷ lệ 1:1, không giống nấu cơm thường, không bị quá nhão. 
• Để nấu được mẻ cơm ngon thì nên ngâm gạo khoảng 1-2h. Dùng nồi cơm điện thường (số lượng ít), hoặc tủ hấp cơm chuyên dụng. 
• Chờ cơm chín thì đổ ra tấm bạt, dàn cho đều, chờ nguội tới khi còn khoảng 30-40 độ. 

B3: Trộn men

• Lấy các viên men đã làm ở B1, phủ sạch trấu và đập cho vụn. Trộn đều với cơm và để nguyên trên tấm bạt sạch đã trải trước đó. 

B4: Ủ men – gồm 2 công đoạn

• Ủ trong chum/hũ: Hay còn gọi là ủ khô – bắt buộc phải chọn bình có nắp đậy kín. Quá trình này rất kỵ sự xâm nhập của không khí. Cho nếp + men vào bình. Nếu không có nắp vừa vặn thì có thể dùng túi bóng kính phủ lên, lấy chun buộc chặt. Giữ nhiệt độ ổn định trong hạn mức < 25 độ C. 
• Ủ với nước: Sau khi ủ chum được gần 1 tuần (4-5 ngày) thì cần pha thêm nước vào gạo. Tỷ lệ 1:1.5, tức là cứ 2kg gạo thì cần 3l nước lọc. Khâu này cần nhiều thời gian hơn, từ 7-14 ngày. Nếm thử thấy vị cay và nước không còn đục là đạt yêu cầu – đây chính là bỗng rượu. 

B5: Chưng cất rượu

• Tùy nhu cầu mà chưng cất 1 hoặc nhiều lần. Dùng hệ thống bếp đun với nồi đun bỗng + bình ngưng tụ.
• Sau khi thu hoạch lần 1 thì rượu có nồng độ cồn khá cao (rượu nặng – rất cay và nồng). Vì thế, muốn an toàn hơn thì phải chưng cất thêm 1 lần nữa.

2.3 Thành phẩm

• Nếu muốn giảm độ cay nồng thì chưng cất thêm lần 3. Thế nhưng thành phẩm sau khâu này sẽ có vị hơi chua (rượu nhạt) – không được lòng nhiều người.
• Rượu không có HSD, đem ngâm cùng các loại thuốc hoặc trái cây khác để tạo vị. Càng ngâm lâu càng cho ra loại rượu tinh túy với hương thơm đậm đà. 

3. Bí quyết nấu rượu gạo ngon chuẩn vị ngay trong lần đầu

Nấu rượu ngon, đậm mà không bị nồng cần cả quá trình tập luyện kỹ năng cẩn thận. Bên cạnh khâu nấu, căn chỉnh nhiệt độ còn phải chưng cất nhiều lần để khử độc. Nếu không xem kỹ cách nấu, có khi còn kém an toàn hơn cả mua ngoài. 

3.1 Chọn lựa nguyên liệu kỹ càng

Dùng nếp hay tẻ còn tùy thuộc vào mong muốn của mỗi người. Tuy nhiên, dùng gạo tẻ là phổ biến nhất. Loại gạo này cũng cho chất lượng ổn định hẳn so với những cái tên khác. Đúng gạo được tuyển chọn, không bị mối mọt hay mốc ruỗng. 

Lưu ý:

• Nếu có kinh nghiệm thì ưu tiên tự tạo con men vẫn tốt nhất. 
• Gạo nấu men cũng phải trắng, thơm, không bị ẩm hay chuyển màu vàng ngà.  
• Men gốc dùng làm men phải có mùi chua nhẹ, vẫn giữ được mùi thơm, không bị quá chua. 
• Gạo nấu rượu ưu tiên các hạt đều nhau, khi nấu cơm sẽ chín đều hơn, dễ căn nhiệt độ. 
• Đặc biệt chú ý là phải dùng gạo còn nguyên cám, như vậy mới cho chất lượng chuẩn nhất. 

3.2 Chú trọng khâu ủ men rượu

Khi lên men kị nhất là nhiệt độ tăng giảm thất thường. Vậy nên, cần tránh ánh nắng trực tiếp gây tác động.

• Khi ủ men khô thì phải đặt ở chỗ râm mát, kiểm soát được nhiệt thì càng tốt. 
• Ủ men nước thì phải bịt kín gió, tránh để hơi ẩm hay bụi bẩn bên ngoài sản sinh vi khuẩn xấu.
• Mùa đông cần nhiều thời gian ủ hơn (khoảng 1 tuần). 

3.3 Đầu tư nồi nấu rượu chuyên dụng

Rượu nấu theo kiểu cổ truyền còn tích tụ khá nhiều độc tố có hại. Đó là lý do phải mất thời gian ủ rất lâu để khử bớt andehit cũng như khiến rượu đượm vị hơn. Với sự phát triển sâu rộng, nồi điện nấu rượu đang dần tiếp cận gần hơn với cuộc sống. 

• Không chỉ rút ngắn thời gian chiết xuất mà còn được sắp xếp theo quy trình tiêu chuẩn 
• Bỗng rượu tiếp xúc với lớp vỏ inox (không bị biến đổi chất) nên rất an toàn, không chứa tạp chất. Trước khi thu hoạch còn được khử bớt độc tố. . 

Nhà nào không chuyên thì mua loại nhỏ, nấu trong quy mô gia đình. Ai mà có ý định kinh doanh thì đầu tư hẳn bộ nồi lớn. 

Cách nấu rượu gạo trên đây sẽ khiến bạn hài lòng với thành quả, công sức. Nếu có điều kiện hơn thì hãy nhờ thêm sự hướng dẫn từ người giàu kinh nghiệm. Học “nghề” từ nghệ nhân bao giờ cũng tốt hơn là tự tìm tòi.