Nếu nhìn vào thành quả khi gói bánh chưng bằng khuôn lá dừa, bạn sẽ muốn bắt tay vào làm ngay cho nóng. Không cần tìm kiếm đâu xa, quy trình chi tiết đã được ghim sẵn trong bài viết này.
1. Gói bánh chưng bằng khuôn lá dừa có phổ biến hiện nay không?
Vào những năm 80, 90 của thế kỷ trước, gói bánh chưng bằng khuôn lá dừa vốn rất thịnh hành tại các làng quê của miền Bắc và khu vực Bắc Trung Bộ. Nhưng ở thời điểm hiện tại, khi kỹ thuật gói bánh chưng bằng lá dong đã “lên trình” thì phương thức đóng gói này đã dần đi vào dĩ vãng.
Tuy nhiên, nếu có dịp ghé Hải Dương, Nam Định, Thanh Hóa… vào ngày cận tết, ký ức đẹp đẽ trên có thể “sống dậy” lần nữa. Bởi nhiều gia đình vẫn còn lưu giữ phong tục đặc biệt này.
2. Cách gói bánh chưng bằng khuôn lá dừa nhanh, đẹp, đơn giản tại nhà
2.1 Chuẩn bị nguyên liệu
- Gạo nếp Điện Biên: 5kg
- Đậu xanh (đã bỏ vỏ): 2 kg
- Nước lá riềng xay: 200ml
- Thịt ba chỉ lợn: 2kg
- Bột canh: 100g
- Dầu ăn: 2 thìa canh
- Hạt nêm: 1 thìa canh
- Tiêu xay: nửa thìa canh
- Hành, gừng băm nhuyễn: mỗi thứ 1 thìa.
- Lá dừa: 25-30 chiếc (chọn lá to, dày dặn)
- Lá dong: 12-15 chiếc
- Lạt giang: 1 ít
2.2 Các bước thực hiện
2.2.1 Sơ chế nguyên liệu
- Lấy que đo bằng gỗ có chiều dài cỡ 15cm, chặt bỏ phần cuống lá dừa. Đặt que vào sống lá để xác định các cạnh bên của khuôn. Khi định vị được 1 cạnh thì gập lá 1 góc 180 độ để note vị trí góc, lặp lại thao tác 5 lần. Sau đó, loại bỏ phần lá dư thừa sẽ thu được 1 đoạn lá dừa có chiều dài cỡ 75cm.
- Với lá dong, hãy bỏ phần gân chính giữa, chỉ lấy 2 phiến lá 2 bên và cắt chúng vuông vắn. Với độ rộng “vừa zin” cạnh khuôn dừa (15cm), còn độ dài gấp khoảng 3 lần con số đó.
- Ngâm các loại hạt trong nước 8h, sau đó đãi kỹ, để ráo. Với gạo thì “mix” nước riềng, 60g bột canh; với đậu thì bonus thêm 20g bột canh rồi trộn đều là đạt.
- Thịt đem thái chuẩn thớ thành bản có chiều dài chừng 10cm, rộng cỡ 3-4 cm. Ngâm nước muối 30′ rồi xả lại với nước trước khi ướp cùng các gia vị còn lại
2.2.2 Làm khuôn dừa
- Lấy phần đầu xương lá dừa đem vót nhẵn, cắt thành từng que nhọn 2 đầu có kích thước giống đốt ngón tay
- Gập 1 lá theo các góc đã note sẵn, lồng đoạn đầu với đoạn cuối sẽ được 1 khuôn lá hình vuông
- Giữ cố định trạng thái, ghép phần chính giữa của lá thứ 2 vào vị trí mối nối của lá thứ 1 (chú ý khớp chuẩn các góc). Sau đó gia cố lại bằng que xương dừa đã chuẩn bị sẵn.
- Lần lượt cố định các cạnh còn lại của khuôn dừa bằng que, khi đó sẽ thu được thành phẩm hoàn thiện
2.2.3 Gói bánh
- Bẻ góc và gấp gọn 1 bên của khuôn dừa rồi đặt xuống phía dưới, áp sát vào mặt mâm. Tiếp đến phủ 2 phiến lá dong theo hình chữ thập vào lòng khuôn.
- Thêm lưng bát con gạo, thêm đậu, 1-2 miếng thịt, 1 lớp đậu nữa trước khi phủ bằng phần gạo phía trên cùng.
- Gấp phần dư của lớp lá lót vào trung tâm để che kín gạo, bẻ góc khuôn dừa cho vuông vắn, cố định bằng dây buộc
2.3 Thành phẩm
- Bánh có tạo hình cực đẹp với kết cấu vuông thành sắc cạnh, đường viền xanh đậm. Phần trung tâm phủ sắc nhàn nhạt của mặt ngoài lá dong. Đặc biệt, thành phẩm cầm rất nặng tay, không hề ọp ẹp do được nén chặt, gia cố siêu chắc chắn. Vậy nên, nguy cơ bung xổ, đọng nước hay sùi bánh khi luộc gần như bằng 0.
➽➽➽ TÌM HIỂU: Luộc bánh chưng mấy tiếng
3. Lưu ý khi gói bánh chưng với lá dừa vuông vức, không bung khi luộc
3.1 Kết hợp với loại lá gói bánh khác
Trước tiên cần phải làm rõ 1 điều, lá dừa không thể “cân đẹp” quy trình gói mà cần có thêm nhiều trợ thủ khác. Trong công thức mà Quang Huy vừa chia sẻ có sử dụng đến nguyên liệu thứ 2 là lá dong.
Nếu không nguyên liệu này có thể dùng lá chuối tươi, lá bàng hoặc bất kỳ loại lá dạng bản nào không độc. Sự linh hoạt này sẽ giúp bạn dễ dàng triển khai ý tưởng trong điều kiện đặc thù khi thiếu thốn nguồn nguyên liệu.
3.2 Buộc chặt lạt khi hoàn thiện
Mặc dù khuôn dừa có khả năng lên phom “chuẩn đét” nhưng khi gạo/đậu chín và phì đại kích cỡ sẽ không thể cản lại sự gia tăng về thể tích bánh. Vậy nên, nếu không buộc chặt lạt thì hiện tượng bung xổ là điều sẽ xảy ra. Hãy làm thật cẩn thận khâu gia cố này để dù bánh có trương nở đến bao nhiêu cũng không bị bung bét.
3.3 Chú ý thời gian và nhiệt độ luộc bánh
Nếu luộc bánh quá lâu trên nền nhiệt quá lớn thì lớp khuôn có thể mất dần chức năng, trở nên ẽo uột và buột toàn bộ mối nối. Tuy nhiên điều này chỉ xảy ra nếu bạn đun nấu bằng nồi thủ công. Khi đã đầu tư nồi bánh chưng điện thì chẳng có gì phải ngại. Đảm bảo tối ưu triệt để chất lượng và tạo hình bánh làm ra.
Gói bánh chưng bằng khuôn lá dừa tuy kỳ công hơn các phương thức khác nhưng kết quả nhận về sẽ khiến bạn thích thú. Nếu muốn thử sức mình thì hãy thử áp dụng ngay nhé.
